Bu yazıyı yazma fikri, bir sosyal paylaşım sitesinde, akıllı telefon bağımlılığı ile ilgili bir karikatür albümüne denk gelmem sayesinde düştü aklıma. Paylaşımı yapan, Facebook’taki Art People Gallery isimli bir sayfa. Karikatürler, insanların artık akıllı telefonlarına ne kadar bağımlı olduğunu, bu cihazların, insan ilişkilerine nasıl etki ettiğini, hatta yatağımıza kadar nasıl girdiğini çok zekice bir üslup kullanarak ifade ediyor.
20 karikatürden 17’sini beğendim ve sizinle paylaşmak istedim. Karikatürlerde geçen yazılar İngilizce olduğu için, resim altı açıklama ile, paylaştığım karikatürlere tercümelerini de ekleyecektim. Fakat Onedio tarzı, Akıllı Telefon Bağımlısı Olduğumuzun Kanıtı Olan 17 Karikatür tarzında basit ve ucuz bir yazı olmasına gönlüm razı olmadı ve yazıya biraz da kendimden ve ülkemiz insanından bir şeyler katmak istedim. Aklıma, bir anket oluşturup, sosyal medyada paylaşmak geldi. Anket beğeni toplayıp, destek görünce, karikatürler de bu yazının ana unsuru değil, yazı sonunda paylaşılan promosyonu haline geldi. İşte o ankette sorduğum sorular:
- Aylık geliriniz ne kadar?
- Akıllı telefon kullanıyor musunuz?
- Şu anda kullandığınız akıllı telefonu ne zamandır kullanıyorsunuz?
- Akıllı telefonunuzun bugünkü piyasa fiyatı ne kadar?
- Akıllı telefonla gün içinde neler yapıyorsunuz?
- Arkadaşlarınızla bir mekanda buluştuğunuzda, buluşma boyunca akıllı telefonunuza hiç bakmadığınız oldu mu?
- Gece yatmadan kaç dakika önce telefonunuzu kullanmayı bırakıyorsunuz?
- Sabah uyandıktan kaç dakika sonra akıllı telefonunuza bakıyorsunuz?
- Önümüzdeki 3 ay içinde akıllı telefonunuzu değiştirmeyi düşünüyor musunuz?
- Akıllı telefon kullanmaktan vazgeçebilir misiniz?
- Sizce akıllı telefonlar insanların asosyalleşmesine sebep oluyor mu?
- Akıllı telefon kullanmak için devlet sizden aylık 100 TL isteseydi, yine de akıllı telefon kullanır mıydınız?
İçlerinden bir şeyler çekip çıkarabileceğime, akıllı telefonların hayatımıza ne kadar girdiğini gösterebileceğine inandığım sorular bunlar oldu. Aslında bu soruları sormadan da olayın vahametini açıkça ortaya koyabilirdim. Fakat rakamların sesi kulağa her zaman daha hoş gelir. Sadece benim fikirlerimi okumaktansa, birkaç yüz kişinin bu sorulara verdiği cevapları incelemek eminim size daha cazip gelecektir.

Konuya kendimden örnek vererek girmek istiyorum. Bundan yaklaşık 2 sene önce, akıllı telefon kategorisinde sayılan fakat çağın gereklerini karşılamayan klavyeli bir Nokia e72 kullanıyordum. O zamanlar IOS ve Android’in büyük bir hızla yaygınlaşması, teknoloji ve internet ile her zaman haşır neşir olan beni dokunmatik ekranlı ve günümüzde “akıllı telefon” tanımlamasına tam olarak uyan, kocaman bir telefon almaya zorladı.
Kendisiyle münasebetimizin neredeyse 2. senesi dolacak ve bu zaman zarfında akıllı telefon denilen şeyin, günlük hayatta kullandığımız herhangi bir cihazdan öte, neredeyse bir organımız haline geldiğini görüyorum. Evde, işte, alışverişte, bayramda, seyranda, cenazede, sinemada, piknikte, mutfakta, otobüs beklerken, yemek yerken, arkadaşlarla buluştuğumuzda ve hatta tuvalette bile elimizden düşürmediğimiz bir cihaz sizce de artık bir organımız sayılmaz mı? Günde sayısız defa bildirimleri kontrol ettiğimiz, gece yatarken en son ekranını gördüğümüz, sabah kalktığımızda ailemize günaydın demeden tuş kilidini açtığımız bu cihaz bakalım bizi ne hale getirmiş.
Dün akşam bu anketi oluşturmaya karar verdiğimde, katılımı 100 kişiyle sınırlandırmayı düşünüyordum fakat insanlar beklediğimden fazla ilgi gösterince, süreyi ertesi sabaha kadar uzattım. Toplamda 330 kişi ankete katıldı. Açıkçası cevaplar tam beklediğim gibi geldi. Anket sona erdiğinde kendisini sonuçlar hakkında bilgilendirmemi isteyen tam 33 kişi mevcut.
- Ankete katılan 330 kişinin sadece 15’i akıllı telefon kullanmıyor.
- Akıllı telefon kullanmayanların %33’ü 3 bin TL ve üzeri gelire sahip. Bu grubun %60’ını ise aylık geliri bin TL’nin altında olanlar oluşturuyor.
- Aylık 1.000 TL’nin altında aylık geliri olanların %93’ü akıllı telefon kullanıyor.
- Genelde eleştirilen bir durum olarak, aylık geliri 1.000 TL’nin altında olanların %6’sı (8 kişi), piyasa değeri 2.000 TL ve üzerinde olan bir akıllı telefon kullanıyor.
- Aylık geliri 3.000 TL’nin üzerinde olan katılımcıların %26’sı piyasa değeri 750 TL’den düşük akıllı telefon kullanıyor.
- Akıllı telefon kullananların %54’ü, şu an kullandıkları telefonları satın aldığından bu yana henüz 1 yıl geçmemiş.
- Katılımcıların %17,5’i telefonlarını iki yıldan ve yalnızca %8’i üç yıldan daha uzun zamandır kullanıyor.
- Katılımcıların %80’i önümüzdeki 3 ay içinde telefonlarını değiştirmeyi düşünmediklerini söylüyor.
- Katılımcıların büyük bir kısmı, akıllı telefonlarını en fazla haber okumak için kullanıyorlar. Bu oran katılımcıların %75’ine tekabül ediyor.
- Haberleri tahmin edeceğiniz üzere %62’lik oranla Facebook ve %51’lik oranla mobil oyunlar takip ediyor.
- Son yıllarda popülaritesi gittikçe azalan geçen check-in yapmak ise %25 ile son sırada.
- Katılımcıların %14’ü 2.000 TL ve üzerinde piyasa değeri olan bir akıllı telefon kullanıyor.
- Bu kategoride çoğunluğu 750 TL’den daha ucuz bir akıllı telefon kullanan ve tüm katılımcılara oranı %35,6 olan grup oluşturuyor. Yani her 3 kişiden birinin akıllı telefonu 750 TL’den daha ucuz.
- “Arkadaşlarınızla bir mekanda buluştuğunuzda, buluşma boyunca akıllı telefonunuza hiç bakmadığınız oldu mu?” sorusuna 171 kişi yani katılımcıların %54.3’ü “Hayır, olmadı” cevabını vermiş.
- Yine de arkadaşlarıyla buluştuğunda cep telefonuna hiç bakmayan 144 kişinin varlığı umut verici.
- Akıllı telefonunu yattıktan sonra bile bırakamayanların oranı %23.
- Bu, akıllı telefon bağımlılığının ölçümünde geçerli bir soru olabilir ve alınan dönüşler de pek iç açıcı sayılmaz.
- “Gece yatmadan kaç dakika önce telefonunuzu kullanmayı bırakıyorsunuz?” sorusuna “1 saatten fazla” cevabı verenlarin oranı sadece %15.
- Yatmadan önceki son 15 dakika içinde akıllı telefon kullananların toplamda oranı ise tam %68!
- Sabah uyandığımda hemen telefonuma bakarım diyenlerin oranı %29.
- İlk 5 dakikada bakarım diyenlerin toplamda oranı ise %56.
- Uyandıktan sonra telefonuma bakmam için en az bir saat geçmesi lazım diyenler %6 ile son sırada yer alıyor
- İnsanlara “Akıllı telefon kullanmaktan vazgeçebilir misiniz?” diye sorduk.
- Katılımcıların %70’i “Hayır, vazgeçmem” seçeneğini işaretledi.
- Vazgeçebilirim diyen 95 kişiden 3’ü akıllı telefonundan sadece oyun oynuyor veya haber okuyor.
- Vazgeçemem diyen 220 kişinin 4’ü akıllı telefonunu yalnızca iş için kullanıyor.
- Akıllı telefon kullananların %63.2’si akıllı telefonların insanları asosyalleştirdiğini düşünüyor.
- Akıllı telefon insanları asosyalleştirir diyen her 3 kişiden 2’si aynı zamanda “Akıllı telefon kullanmaktan vazgeçmem” diyor.
- Asosyalleştirmez diyen her 3 kişiden 2’si ise, arkadaşlarıyla bir yerde buluştuklarında, akıllı telefonlarına bakmadan duramadıklarını belirtiyor.
- Çelişkilerle doluyuz.
- Katılımcıların %33.7’si devlete her ay 100 TL verecek dahi olsa akıllı telefon kullanmaya devam edeceğini belirtiyor.
- Öyle olursa kullanmam diyenlerin %22’si yattıktan sonra bile telefon kullanıyor.
- Aylık 100 TL ödemek istemeyenlerin %17’si aylık 3000 TL ve üzeri, %48’i ise 1000 TL altında aylık gelire sahip.
- Aylık geliri 3000 TL üzerinde olanların %53’ü, 1000 TL altında olanların ise %22’si ayda 100 TL verip yine de akıllı telefon kullanırdım diyor.
Tüm verilerin grafiklerle gösterildiği sonuç sayfası için buraya, verileri Excel belgesi olarak görüntülemek ve indirmek için buraya tıklayabilirsiniz. Bilgileri istediğiniz yerde ve istediğiniz şekilde kullanabilirsiniz.
Ve sonunda bu araştırma yazısının hazırlanmasına vesile olan karikatürleri paylaşalım.
Kapak görseli: behance.net/gallery/18132723/Urban-Hermit
Sonuçlara ne kadar şaşırmasak da üzücü bir durum olduğunu bir kez daha hatırlatan bir araştırma. Eline, emeğine sağlık.
Her şey bir yana, arkadaşlarınla buluştuğunda telefon kullanmaya devam etmek, durumun vahametini gösteriyor olsa gerek. iki çift muhabbet edilemez, hatırlı kahveler içilemez oldu. zaten artık kahvenin kırk yıl hatırlısı değil, instagramda en çok beğeni alanı makbul..
Çok güzel yorum, tebrikler.
Sonuçlara şaşırmadım açıkçası :)
Ben de şaşırmadım fakat ince ayrıntıların ortaya çıkması güzel oluyor bu tip anketlerin sonucunda.
Teknolojiyi kullanayım derken ne kadar başarısız olduğumuzu veya abarttığımızı göstermesi açısından çok iyi bir anket olmuş emeğine sağlık…
Bu anket’e bende katılmıştım :)
Sonuçlar beni hiç şaşırtmadı nedense :)
Arkadaşlarınızla buluşunca telefona bakmadan dururmusunuz sorusuna, evet telefona bakmam cevabı verenlerin olması çok ilginç. Kiminle buluşsam o an dahi “tweetlerimi favlarmisin ” türü cümleler duyuyorum. Sonuçları ne kadar kötüye gitsede toplum buna alıştı, telefon bizim bir organımız gibi oldu.
Beklediğim gibi bir sonuç çıktı. Yolda yürürken o kadar çok elinde telefon olan insan görüyorum ki hayret ediyorum doğrusu. Evet bende android kullanıyorum ama en azından yolda yürürken veya arkadaşlarımla ortamdayken telefonu elime almıyorum. Bkz ( https://www.youtube.com/watch?v=FlADn2jw8uY ) Burada çok güzel anlatmışlar android telefonların hayatımızdaki yerini. Özellikle 2:23’ten sonrasını izlemenizi tavsiye ediyorum.
Geçen yaz izlemiştim sanırsam şu videoyu. Türkçe alt yazılısını da çıkarmışlar. Buyrun bir göz atmadan geçmeyin derim: https://www.youtube.com/watch?v=hQ_B6sOmjRc
Evet bunu izlemiş ve oldukça etkilenmiştim Ufuk, teşekkürler.
Anket ve araştırma çalışması için teşekkürler. Gerçekten söylenecek çok şey var bu konuda ve aslında pek görünmeyen bir tehlike ile karşı karşıyayız. Anketi kapsamlı hale dönüştürüp yaş grafiği oluşturduğunuz zaman o gerçek yüzünüze vuruluyor.
Genç yaşta akıllı telefon kullanma hastalığı başladı artık. Hatta bu durum çocuklara kadar gidecek gibi duruyor. Birçok uzmanın tedirginliği var çünkü her ne kadar akıllı telefonu yerinde kullansak bile yaratıcılığı büyük oranda engellediğini öngörüyorlar.
Halimiz duman ama bakalım insanoğlu olarak bir çıkış yolu bulabilecek miyiz diye sormaya cesaret bile edemiyorum çünkü sözde akıllı olan cihazlar telefonlarla sınırlı kalmıyor.
Çocukları geçtim, konuşamayan bebek bile akıllı telefon kullanir oldu maalesef.
Maalesef akıllı telefonlar ve egolarımız bize hükmediyor. Zaten bu asosyallik gençlerin en büyük problemi fakat artık eski topraklarda bu furyanın içerisinde. Dışarı çıkıp göz attığımız zaman herkesin telefonla uğraştığını ve birçok kişininde kulaklığının takılı olduğunu görüyoruz. Geçen sahilde yürürken çocuğunu bebek arabasında gezdiren bir çift gördüm. İkisininde elinde telefon var ve onunla ilgileniyorlar. Muhtemelen bu çift çalışan ve hafta sonu çocuğuyla vakit geçirmek için dışarı çıkan bir çifttir. Ama artık çocuktan,aileden,sevgiden ve saygıdan daha önemli işlerimiz var , o da telefonlarımız….
Maalesef, hepimiz aynı durumdayız.
faydalı anlatımınız için teşekkürler
Sonuçlar çok ilginç, % 70 kişi akıllı telefon kullanmaktan asla vazgeçmem demiş çok garip acaba akıllı telefonlar çıkmadan önce ne yapıyorlardı. Aslında bu insanoğlunun bir şeyi benimsedikten sonra yani alıştıktan sonra alışkanlıklarından vazgeçemez olduğunu gösteriyor sanırım. Ufuk’un önerdiği videoyu izledim gerçekten var olan ve gittikçe artan bir olayı anlatmışlar. Çok güzel bir paylaşımdı teşekkür ederim
Arkadaşlar bende ” http://www.isgurusu.com ” diye bir site buldum yeni gibi takip etmeye değer mi bilmedim siz ne dersiniz ?
Sonuçlar beklediğimiz gibi çoğu kişi eğlence amaçlı kullanıyor ama iş için vazgeçilmezdir akıllı telefonlar.
2-3 Saat telefona bakmasak elimiz ayağımız titriyor bağımlı olduk valla
Kesinlikle gelişen teknoloji faydalarıyla birlikte insanları unutkanlığa ve tembelliğe itiyor. Umarım telefonlar bizlerin hayatına daha fazla hükmetmez.
teşekkürler
Paylaşımlarınız oldukça faydaki teşekkürler
Gerçekten de dar gelirli ne kadar tanıdığım varsa akıllı telefon kullanıyor. Doğru kesinlikle size katılıyorum.
Sezer hocam, çok güzel ve detaylı bir içerik olmuş. Teşekkürler. Mobil bizi rehin almaya devam edecek gibi :)
Yazı kaleme alınalı 1 yıl olmuş ne benim nede eşimin hala bir akıllı telefonu yok. Eşiminki en az 10 yıllık benimki 5 yıllık bir telefon. Gecen gün eşime alayım bir 5s dedim. fakat taksit yapılmıyormuş alamadık. hala akılsız telefonumuzla devam.
Aslında en güzeli. Bence hiç değiştirmeyin.
14 aylık oğlumun telefonu görünce gözlerindeki parıltı beni gördüğü zamankinden çok daha fazla:) Ne anlarsın telefondan bilmiyorum. Avutmak için yemek yedirmek için altını alırken kıpırdamasın diye mecbur veriyoruz eline telefonu (çocuğumuz yokken küçücük çocuğun eline akıllı telefon veren anne babaya kızıyorduk).
hiç sorma kardeşim çocuk ağlıyor sussun diye girmediğimiz kılık yapmadığımız şaklabanlık kalmıyor ama you tube dan kukuli diye bi maymun var çizgi film gibi bişey bi açıyorsun çocuk büyüleniyor sanki,karnı açmış altı pismiş bi tarafı ağrıyomuş hiç farketmez hemen susuyo onu izliyor nası bi illet bu teknoloji kocaman insanları büyülüyor çocuk nası hayır desin :(( bu yazıyı okuyunca daha dikkat edeceğim hem kendim hem çocuğum için.
Çok teşekkür ederiz Sezer Bey. Bu konu daha güzel anlatılamazdı.
Bence daha çok üstünde durmalı, daha çok anlatmalıyız. Hatta bas bas bağırmalıyız; “Telefonlar mı bizi kullanıyor, biz mi telefonları kullanıyoruz?”. Artık sıkılmaya vaktimiz olmuyor. Dolayısıyla bir şeyler üretemez, düşünemez oluyoruz. Umarım daha geç olmadan farkına varırız.
Sevgiler…
“Artık sıkılmaya vaktimiz olmuyor” konunun özeti niteliğinde bir yorum olmuş. Gerçekten öyle. İlk boşlukta elimize telefonu alıp bir sosyal medya uygulamasının zaman tünelinde aşağı doğru akıp gidiyoruz.
yazınızı beğendim elinize sağlık. Ben kreş öğretmeniyim İşimiz gereği telefon çok kullanıyoruz. Artık her gün rüyamda android logosu görmeye başladım :D bağımlılık yapıyor
Çok güzel bir paylaşım teşekkür ederim, tespitler doğru
Onlar bize değil, biz onlara hükmetmemiz lazım. Ama bu da bu devirde oldukça zor. Artık orta okula giden çocuklar bile akıllı telefon sahibi. Ben liseye geçtiğimde babamdan anneme, annemden ablama, ablamdan da bana geçen ve antenli bir Panasonic telefon kullandım yıllarca. Hey gidi günler :)
Ah o ekran ışığı değişebilen ve aramayı kaydedebilen Panasonic’ler. Bir zamanlar kaç çocuğun hayallerini süslediler…
yazılarınızı sürekli takip edip sitemi şekillendirmeme fayda sağlıyor. teşekkür ederim
telefon bagımlısı olmak ıstemsende artık sıstem bunu gerektırıyor en sonra soru ulkemızde yenı bı gelır kaynagı olabılır tebrıkler hukumet bıle bunu dusunmemıstır :))
benım telefonu aldıgım yıllarda telefonla konusmuyoruk zaten cagrılasıyorduk ınternet yaygın degıldı o zamanları cok daha guzeldı aksama kadar sokakta tasoydu mahalle macıydı kavgaydı ne bılıyım sımdı hepsı telefonda kavgada macta oyunda tabı hayatımızı kolaylastıran bırcok yonu var ama keske teknolojı 90larda kalsaydı gıbıme gelıyor
Maalesef öyle, akıllı telefonsuz yapamıyoruz, ama önceden de bilgisayarlar vardı, internet kafeler. İnternet kafeler ağzına kadar doluydu. Ondan öncesi bilardo salonları türedi memlekette. Bir ton para da bu salonlara verdik. Akılllı telefondan sonra ne gelecek bilmiyorum. Zaman geçecek göreceğiz.
Uzak kalmaya çalışsak da hayatımıza fazlasıyla dahil olmuş durumdalar. Ankette insanlar en çok haber okumak için tercih ettiğini söylemiş fakat bu haberler de maalesef en çok sosyal medya üzerinden takip edilen, gerçekçi olmayan ve magazinsel değeri yüksek olan haberlerdir diye düşünüyorum.Elinize sağlık